apparatus detail Critical Text sources - Tischendorf Metzger NA27

[Steven Avery]

NA27 (later)

NA28

ECM - have signon

Swanson

LaParola -

 

[Steven Avery]

Tisch 3:16 Dgr * ομολογουμεν ως (haec enim sticho seiuncta sunt) ος (et. Gb, sed Gb’ et ὅ et θεός) c. א*(nec aliter א*)A*C*FgrGgr 17. 73. 181. (de C* et A* cf excursum meum in Prol. codicis C p. 39 ss) cod Liberati (vide post) sah cop aethpp syrp mg (ut ex forma relativi ampliore probarunt iam Wtst Gb; White ad h. l. vult et ος et ο significari)G Orint 4,465 (legendum enim: “sicut apostolus dicit: qui [non quia] manifestatus est in carne, iustificatus etc) Epiph894 et2,74 Thdormop (apud Mansi 9. 221) Euther ap Thdrt5,719 (cf et. ibidem1127) Cyrfid 6 bis (nec aliter legendumfid 124) et5,680 Cyr ap Oec ad h. l. et in Scholiis codicum aliquot ut 16. 20. 22. 27.G Quibus de testibus paullo accuratius videndum. Liberati enim archidiaconi Carthaginiensis (circa 554.) breviarium caussae nestorianorum et Eutychianorum (quod ex Garnerio repetit Gall12 , 119 ss) capite 19. quod inscribitur de Severo, Iuliano ac Macedonio, haec tradit: “Hoc tempore Macedonius Constantinop. episc. ab imperatore Anastasio dicitur expulsus tanquam evglia falsasset, et maxime illud apostoli dictum: Qui apparuit in carne, iustificatus est spiritu. Hunc enim immutasse, ubi habet ος, id est qui, monosyllabum Graecum, littera mutata ⲟ in ⲑ vertisse et fecisse ⲐⲤ, id est deus, ut esset: Deus apparuit per carnem”. Quam relationem Liberati confirmavit Hincmarus, qui opp. II, 449. cap 18. haec scripsit: “Quidam nimirum ipsas scripturas verbis inlicitis imposturaverunt, sicut Macedonius Const. episc., qui ab Anastasio imp. ideo a civitate expulsuj legitur quoniam falsavit evglia, et illum apostoli locum ubi dicit: Quod apparuit in carne, iustificatum est in spiritu, per cognationem Graecarum litterarum ⲟ et ⲑ hoc modo mutando falsavit: ubi enim habuit qui, hoc est ⲟϣ, monosyllabum Graecum, littera mutata ⲟ in ⲑ veret fecit ⲐⲤ id est ut esset: Deus apparuit in carne.” Epiph894 ἤ ὃς ἐφανερώθη ἐν σαρκί, ἐδικαιώθη ἐν πνεύματι. Quo loco ille de spiritu sancto. Tum demum pergit ad filium, dicens: θεὸς δὲ ὁ υἱός, quod probat Rom 9:5. aliis. In ancorato2,74 ap Dind deest ὃς ante ἐφανερ. Theodorimopsv verba afferuntur in actis concilii Constant. 2 collat. 4. in excerpto 54.G ex Theodori libr. 13. de incarn. contr. Apollinar. “Qui manifestatus est in carne, iustificatuj est in spiritu.G Eutherii est epist. ad Ioh. archiepisc. Antioch. ubi est l. l. “discens a Paulo id quod est: Qui manifestatus est carne, iustificatus est in spiritu”. Denique Cyrilli loci multi sunt eum lectionis ος, non θεος testem probant. Huiusmodi suntfid 6 πλανᾶσθε μὴ εἰδότες τὰς γραφὰς μήτε μὴν τὸ μέγα τῆς εὐσεβείας μυστήριον, τουτέ;στι χριστός, ὅς ἐφανερώθη σαρκί, ἐδικαιώθη - ἐν δόξη. Ibidem paullo post εἴη γὰρ ἂν οὐχ ἕτερον οἶμαί τι τὸ τῆς εὐσεβείας μυστήριον ἢ αὐτὸς ἡμῖν ὁ ἐκ θεοῦ πατρὸς λόγος, ὃς ἐφανερώθη ἐν σαρκί et124 substituendum pro θεός omnino est ὅς. Subsequitur enim τίς ὁ ἐν σαρκὶ φανερωθείσ; ἢ δῆλον ὅτι πάντη τε καὶ πάντως ὁ ἐκ θεοῦ πατρὸς λόγοσ; οὕτω γὰρ ἔσται μέγα τὸ τῆς εὐσεβείας μυστήριον. Item cf 5,680 ubi eadem atquefid 6 leguntur. Legitur etiam ap Oec ad h. l. ὁ ἐν ἁγίοις κύριλλος ἐν τῷ δωδεκάτῳ κεφαλαίῳ τῶν σχολίων φησίν ὃς ἐφανερώθη ἐν σαρκί, ἐδικαιώθη etc. SpectantG ista sine dubio ad explanationem XII capitum, quorum in secundo6,148 eadem verba leguntur, nisi quod pro ὃς, quod ipsum nonnulli cdd. praebent, substitum est θεός. At quae subsequuntur satis probant ὃς, non θεὸς, ab ipso scriptum esse. Ibi est enim: τί οὖν ἐστὶ τό ἐφανερώθη ἐν σαρκί; τουτέστι, γέγονε σάρξ ὁ ἐκ θεοῦ πατρὸς λόγος, οὐ κατὰ μετάστασιν - ἰδίαν δὲ μᾶλλον ποιησάμενος σάρκα τὴν ἐκ τῆς παρθένου, εἶς καὶ ὁ αὐτὸς χρηματίζων υἱός. Ceterum eadem illa: ὁ ἐν ἁγίοις κύριλλος etc in scholl leguntur. Denique iul 10,327 ubi Iulianus sic: οὕτω δέ ἐστε δυστυχεῖς ὥστε οὐδὲ τοῖς τῶν ἀποστόλων ὑμῖν παραδεδομένος ἐμμεμενήκατε - τὸν γοῦν Ἰησοῦν οὔτε παῦλος ἐτόλμησεν εἰπεῖν θεόν, οὔτε ματθαῖος οὔτε λουκᾶς οὔτε μάρκος, ἀλλʼ ὁ χρηστὸς ἰωάννης. Nec Cyr in eij quae Iuliano respondet loci huiuj meminit; quemadmodum nec Athanasius Basilius alii in litibus Arianis eo usi sunt, qui, si θεὸς continebat, luculentissimus testis deitatis Christi debuisset proferri …… testimoniis contra θεος lectionem accedunt interpretes qui sive ὃς sive ὅ habent, syrsch et syrp txt (syrp mg vide ante) are arm aethro (utitur relativo generis nota carente). Praebent vero ipsum ὃ, quod (id quod Latini ad ὃς conformarunt proptereaque ὅς lectionem confirmant) D* d f g vg Hil1087 Augep 199 Victoringall 8,161 Ambrst al (excepto Hier quem ὃς tueri iam notavimus). Affertur et. huius lectionis testis Gelascyzicen sive Machier apud Gelas in actis concilii Nic. 2,23: vide Harduin concil. I, 418 et mansi II, 871. apud quos et Latine quod et Graece ὅ habeturG. Praeterea ὃς lectioni favent Barn12 ἴδε πάλιν Ἰησοῦς οὐχ ὁ υἱὸς ἀνθρώπου ἀλλʼ ὁ υἱὸς τοῦ θεοῦ τύπῳ καὶ ἐν σαρκὶ φανερωθείς, Thdotclem 983 ὁ σωτὴρ ὤφθη κατιών τοῖς ἀγγέλοις, Diogn11 οὗ χάριν ἀπέστειλε λόγον ἵνα κόσμῳ φανῇ, ὃς ὑπὸ λαοῦ ἀτιμασθείς, διὰ ἀποστόλων κηρυχθεὶς ὑπὸ ἐθνῶν ἐπιστεύθη, Clem ap Oec ad ὤφθη ἀγγέλοις τὸ μυστήριον μεθʼ (male editum ὢ μυστήριον. μεθʼ) ἡμῶν εἶδον οἱ ἄγγελοι, τὸν Χριστόν, πρότερον οὐχ ὁρῶντες, οὐχ ὡς τοῖς ἀνθρώποις οὕτως ὁ κλήμης ἐν τῷ ἑβδόμῳ τῶν ὑποτυπώσεων, Apollinar ap Nyss (Antirrh. cap. 7 ap Gall6,522 εἶτα ἐπάγει τοῖς εἰρημένοις ὅτι τὸ μυστήριον ἐν σαρκὶ ἐφανερώθη καλῶς τοῦτο λέγων οὗτος ὁ ἡμέτερος λόγος. Aliter ipse Nyss in eodem Antirrh. Vide post.) Basep 65 τοῦ μεγάλου μυστηρίου ὅτι ὁ κύριος ἐφανερώθη ἐν σαρκί, Nestor ap Marium Mercatorem (p. 11. serm. 2.) τὸ ἐν τῇ Μαρίᾳ γεννηέν - ἐφανερώθη γάρ, φησίν, ἐν σαρκί. ἐδικαιώθη ἐν πν. (Latine habetur apud Gall8,645), Didlat ap Gall6,301 “secundem quod dictum est: Manifestatur in carne” (sed vide infra) al …… ϛ

Gb, sed vide supra) θεος (i.e. ⲐⲤ pro ⲟϣ) cum אe(qui corrector est saeculi 12.) CcDcKLP al pler (37. ο θεος) Didtri 83 (utitur verbis Pauli ad asserendam filii divinitatem) Nysscont eunom 10 (II, 265. id ipsum agit ut demonstret Christum a Paulo deum nominatum) etantirrh ap Gall6,526. 518 (quo loco id ipsum urget ὅτι ἀεὶ ἄτρεπτον ὂν τὸ θεῖον τῆ οὐσίᾳ καὶ ἀναλλοίωτον.) et1,663 (οὗ καὶ σαρκωθέντος ἡ ἐμφαινομένη δόξα δηλοῖ ὅτι θεὸς ἐφανερ. ἐν σαρκί, θεὸς πάντως ὁ μονογενής etc.) Contra quos locos vix valet si quid alibi minus clarum habetur. Grave vero est quod in oratione quam de ipsa filii deitate habuit, opp. II, 896 sqq prorsus abstinuit hoc epistulae ad Tim. loco. Prbat deum illum esse inde quod dicatur θεοῦ δύναμις et θεοῦ σοφία (pag 903) et similiter. nec vero luculento testimonio verborum θεὸς ἐφανερώθη ἐν σαρκὶ utitur. Ps-Ath26 Euthalcod Thdrt ad h. l. et1,92. 4,19. 23 Damtxt (in com enim non attigit, potueritque id contra lectionij veritatem adhiberi, praesertim quum ad ὤφθη ἀγγέλοις nihil adnotet nisi verba Chrysostomi: ὥστε καὶ ἄγγελοι μεθʼ ἡμῶν εἶδον τὸν υἱὸν τοῦ θεοῦ, πρότερον οὐχ ὁρῶντες) Thphyl Oec al. Dubium vero est an Chr667a verbis incorruptis ad nos venerit; certe enim cat31 repetens Chrysostomi verba ipsam vocem θεος omittit. Confirmat tamen θεὸς lectionem homilia de S. Philogonio anno 386. habita I, 609. Videndum vero est ne locis incuriose indicatis fidamus nec testimonis per se ambiguis, probeque notandum miram obtinuisse licentiam istum Pauli locum in patrum operibus describentium. Lectioni θεὸς favere putatur Igneph 19 θεοῦ (sed Syrus του υιου) ἀνθρωπίνως φανερουμένου. Sed ista, etiamsi θεου scripsit Ignatius, non ex 1 Tim 3:16 derivanda. quemadmodum in eadem epistula habetur cap. 7. ἐν σαρκὶ γενόμενος θεός. Explicatius idem dixit Ignmagn 8 εἷς θεός ἐστιν ὁ φανερώσας ἑαυτὸν διὰ Ἰησοῦ χριστοῦ τοῦ υἱοῦ αὐτοῦ. nec magis lectionem θεος probat Ignintpol in eadem ad Eph epist19 θεου ως ανθρωπου φαινομενου και ανθρωπου ως θεου ενεργουντος, quo cum loco cf Ignintpol ad Smyrn5 μὴ ὁμολογῶν αὐτὸν σαρκοφόρον θεόν. Item afferunt ad firmandam θεος lectionem Constit7,26 θεὸς κύριος ὁ ἐπιφανεὶς ἡμῖν ἐν σαρκί, Hippnoet 17 οὗτος προελθὼν εἰς κόσμον θεὸς ἐν σώματι ἐφανερώθη (ex eodem Hippps 2 affert Thdrt4,132 οὗτος ὁ προελθὼν εἰς τὸν κόσμον θεὸς καὶ ἄνθρωπος ἐφανερώθη) Thaum s. Apollinar ap Phot272 cod230 καὶ ἔστι θεὸς ἀληθινὸς ὁ ἄσαρκος ἐν σαρκὶ φανερωθείς. Quae quidem omnia veteres doctores quid de Christo deo senserint produnt, sed non de 1 Tim 3:16. lectione testantur. Prolixe tractavit locum praeter alios Reiche in comm. critici tom. II. 367–389.G επιστευθη: FG πιστευθη ανελημφθη cum אACD*FG … ϛ ανεληφθη cum DcKLP al omnvi Tischendorf, Constantin von, Caspar René Gregory, and Ezra Abbot, eds. Novum Testamentum Graece. Vol. 2. Lipsiae: Giesecke & Devrient, 1869–1894. Print.

 

[Steven Avery]

Metzger 3:16 ὅς {A} The reading which, on the basis of external evidence and transcriptional probability, best explains the rise of the others is ὅς. It is supported by the earliest and best uncials (א* A*vid C* Ggr) as well as by 33 365 442 2127 syrhmg, goth ethpp Origenlat Epiphanius Jerome Theodore Eutherius Cyril Cyrilacc. to Ps-Oecumenius Liberatus. Furthermore, since the neuter relative pronoun ὅ must have arisen as a scribal correction of ὅς (to bring the relative into concord with μυστήριον), the witnesses that read ὅ (D* itd, , , vg Ambrosiaster Marius Victorinus Hilary Pelagius Augustine) also indirectly presuppose ὅς as the earlier reading. The Textus Receptus reads θεός, with אe (this corrector is of the twelfth century) A2 C2 Dc K L P Ψ 81 330 614 1739 Byz Lect Gregory-Nyssa Didymus Chrysostom Theodoret Euthalius and later Fathers. Thus, no uncial (in the first hand) earlier than the eighth or ninth century (Ψ) supports θεός; all ancient versions presuppose ὅς or ὅ; and no patristic writer prior to the last third of the fourth century testifies to the reading θεός. The reading θεός arose either (a) accidentally, through the misreading of ος as ΘΣ, or (b) deliberately, either to supply a substantive for the following six verbs, or, with less probability, to provide greater dogmatic precision. Metzger, Bruce Manning, United Bible Societies. A Textual Commentary on the Greek New Testament, Second Edition a Companion Volume to the United Bible Societies’ Greek New Testament (4th Rev. Ed.). London; New York: United Bible Societies, 1994. Print.